การกระจายตัวเชิงพื้นที่ของรอบปีการเกิดซ้ำของความแห้งแล้งสำหรับลุ่มน้ำมูลโดยวิธีจับคู่เชื่อมโยงการแจกแจงปกติสองตัวแปรSpatial Distribution of Drought Return Periods for the Mun Basin Using a Bivariate Copula Method

Abstract

ความแห้งแล้งนับเป็นภัยธรรมชาติที่สำคัญ ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจและสังคม ในการประเมินความแห้งแล้งนั้นมีตัวแปรที่สำคัญประกอบด้วยความรุนแรงและระยะเวลาความแห้งแล้ง ซึ่งโดยทั่วไปมักไม่พิจารณาร่วมกัน การศึกษาครั้งนี้ได้ประเมินลักษณะความแห้งแล้งแบบ 2 ตัวแปร ในพื้นที่ลุ่มน้ำมูล เพื่อหาค่าความรุนแรงและระยะเวลาความแห้งแล้ง และวิเคราะห์ความน่าจะเป็นและรอบปีการเกิดซ้ำแบบ 2 ตัวแปร ระหว่างความรุนแรงและระยะเวลาความแห้งแล้งจากฟังก์ชันของ Clayton Copula ผลการวิเคราะห์รอบปีการเกิดซ้ำแบบ 1 ตัวแปร และ 2 ตัวแปร พบว่าการแจกแจงแบบ 2 ตัวแปรจะให้ค่ารอบปีการเกิดซ้ำที่ต่ำกว่าการแจกแจงแบบ 1 ตัวแปร และการกระจายตัวเชิงพื้นที่ของรอบปีการเกิดซ้ำของความแห้งแล้งแบบรุนแรงในพื้นที่ลุ่มน้ำมูลมีค่าอยู่ระหว่าง 1.8–2.9 ปี ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีโอกาสสูงที่จะเกิดความแห้งแล้งแบบรุนแรงในพื้นที่ลุ่มน้ำมูลที่มีความถี่ค่อนข้างมาก โดยมีการกระจายตัวเชิงพื้นที่ค่อนข้างสม่ำเสมอ

Droughts are major natural disasters with significant impacts on environment, economic and society. In the assessment of the drought, the important parameters are drought severity and drought duration which are rarely taken into consideration together. This study aimed to assess the bivariate droughts in the Mun basin, to identify drought severity and duration, and to analyze the bivariate probability distribution for these two drought characteristics from Clayton copula method. The results of univariate and bivariate analyses of return period showed that the bivariate return period for each characteristic was smaller than that of the relying univariate return period. The return period of spatial distribution of extreme drought in the Mun basin was between 1.8–2.9 years. This showed that there was high probability of extreme drought occurring in the Mum basin with high frequency and fairly uniform distribution.